Rozwój przemysłu wywoływał w skutkach rozwój budownictwa mieszkaniowego. To z kolei, potrzebę budowy infrastruktury technicznej miasta, w tym szczególnie z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Można powiedzieć, że historia rozwoju gospodarki wodno-ściekowej gminy miejskiej Koło, wiąże się nierozerwalnie z naturalnym rozwojem miasta.
Historia zakładu
W historycznym ujęciu, rozwój ten przebiegał następująco: Pierwsze wiadomości na temat tego, że gmina w zorganizowanej formie rozwiązywała problemy odprowadzania ścieków, istnieją w formie odkrywek ujawniane podczas robót ziemnych w części wyspowej miasta. Zdarza się, iż odkrywane były elementy rur wykonane z pni dębowych. Znany jest to sposób budowy starodawnych rurociągów, jak i zawód nie montera czy konserwatora, ale tzw. rurnika. Okres rozwoju pierwszych profesjonalnych wodociągów w mieście, to tuż przed II wojną światową budowa stacji kolejowej. Dla jej potrzeb pobudowano pierwszy żeliwny rurociąg. Wodociąg ten poprzez wieżę ciśnień zasilał w wodę budynki stacji kolejowej a także kilkanaście posesji na trasie swojego trzykilometrowego przebiegu. Rok 1942-okres okupacji hitlerowskiej, to formalnie pierwszy etap budowy i rozwoju zorganizowanej, komunalnej infrastruktury sanitarnej w mieście Kole. Niemcy budują pierwszy komunalny wodociąg wyposażony w studnię głębinową, filtry pośpieszne, hydrofor, zaplecze techniczne, sieć wodociągową z przyłączami do kilkudziesięciu posesji i kilku instytucji miasta.
W okresie tym wybudowano też pierwszą oczyszczalnię mechaniczną tzw. osadnik Imhoffa. Oczyszczalnia ta była eksploatowana do roku 1967. Po wojnie władze skomunalizowany te obiekty wraz z zajętymi pod nie terenami. W latach 1966-67, wraz z inwestycją budowy zakładów „KORUND" powstaje znacznie większa oczyszczalnia mechaniczna oraz duży kolektor sanitarny funkcjonujący do dzisiaj. Lata 1976-1978, wraz z budową dużych zakładów mięsnych następuje równolegle budowa „Stacji uzdatniania wody" przy ulicy Zawadzkiego, oraz budowa nowoczesnej biologicznej „Oczyszczalni ścieków" przy ul. Zachodniej. Wraz z tymi obiektami a równolegle z rozwijającymi się osiedlami mieszkaniowymi, gmina rozbudowuje sukcesywnie sieci wodno-kanalizacyjne. Ale obiekty stacji uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków musiał ktoś administrować i eksploatować. Autor nie zdołał dotrzeć do danych z okresu przedwojennego i okupacji.
Natomiast formy organizacyjno-prawne podmiotów zajmujących się prowadzeniem gospodarki wodno - ściekowej na przestrzeni obecnego półwiecza były różne i przedstawiały się w gminie miejskiej Koło następująco: Lata 1945-1947 ; Wtedy to były burmistrz miasta Koło Piotr Wojciechowski przekazał Spółdzielni „NOWE OSIEDLE" z Poznania, wszystkie obiekty wybudowane przez okupantów przy ul. Garncarskiej, łącznie z pompownią i kanalizacją. Spółdzielnia ta administrowała te obiekty do października roku 1946. W tym czasie uchwałą Miejska Rada Narodowa postanowiła przejąć pompownię wodną i urządzenia wodociągowe przy ul. Garncarskiej; Jak wynika z korespondencji i dokumentów w miesiącu październiku 1946r. dochodzi do zwrotnego przekazania przez „NOWE OSIEDLE" Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową w Poznaniu motopompy czyli urządzeń kanalizacyjnych, jako że urządzenia te były budowane przez były okupacyjny Zarząd Miasta i z funduszy miejskich, natomiast budynki były wzniesione przez okupanta i Towarzystwo Spółdzielcze „ HEIMSTATTE" tym samym pompownia należy do miasta. Ostatecznie majątek w postaci budynków, urządzeń i sieci wraz z przyłączami wodociągowymi przechodzi pod zarząd najpierw burmistrza miasta Koło, a następnie pod, Tymczasowy Zarząd Miasta sprawujący nadzór nad własnością poniemiecką rok 1946. Następnie, zorganizowany został do tego celu przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej; Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Przy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Kole. W jego zadaniach mieściło się wszystko, co było w tym czasie związane z zadaniami komunalnymi w mieście, w tym i prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej w mieście Kole.
Funkcję te kolejno przejmowały podmioty: Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, który działał od 1.1.1957r. Jego pierwszym kierownikiem był Zygfryd Bedlechowicz. Zakład ten zajmował się zaopatrzeniem miasta w wodę, kanalizacją sanitarną i ogólnospławną, prowadzeniem łaźni miejskiej i zdrojów ulicznych. Od roku 1957 Zakład ten został włączony w struktury nowego; Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kole, które uchwałą Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Kole, za zgodą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu powołano z dniem l kwietnia 1957r. Przedmiotem działania przedsiębiorstwa było zaopatrzenie gminy miejskiej Koło w wodę i odprowadzanie ścieków sanitarnych, oczyszczanie miasta, a także prowadzenie łaźni, hotelu miejskiego, oraz administrowanie 155-ma budynkami mieszkalnymi, opuszczonymi i porzuconymi (gł. Poniemieckie i pożydowskie). Ponadto: bruki, zieleń miejska, oświetlenie ulic, grobownictwo wojenne, studnie publiczne, akcja rozbiórkowa oraz ochrona substancji mieszkaniowej. Pierwszym dyrektorem przedsiębiorstwa był Bronisław Olbrot. Rok 1975 to czas reformy administracyjnej – w tym czasie Wojewoda Koniński, tworzy od 1.01.1976r. Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej z oddziałem Wodociągów i Kanalizacji w Koninie, a Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kole staje się jednym z jego Oddziałów.
W tym czasie funkcjonuje już Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Kole, z kierownikiem Janisławem Ciesielskim, ale w strukturach WPGKiM w Koninie. Od dnia 01.06.1982r. z WPGKiM zostaje wyłączony oddział Wodociągów i Kanalizacji i na jego bazie majątkowej i osobowej, utworzone zostało nowe przedsiębiorstwo którego dyrektorem zostaje Stanisław Zych. Nowy podmiot nosi nazwę; Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Koninie, któremu ówczesny Wojewoda Koniński przypisał zadania związane stricte z rozwiązywaniem problemów gospodarki wodno - ściekowej na terenie miasta Konina, oraz miast byłego województwa konińskiego. WPWiK w Koninie działało w formie przedsiębiorstwa państwowego. Jednym z oddziałów, miejskich- zakładów wchodzących w jego skład, działającym na terenie miasta Koło był; Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Kole. Zakładem zarządzał kierownik podległy bezpośrednio dyrektorowi przedsiębiorstwa. W okresie tym wykonane zostały; pierwszy w roku 1980, drugi rok później, dwa wodociągi przerzucone przez mosty na rzece Warcie i jej zalewem. Fakt ten miał kapitalne znaczenie dla dalszego rozwoju miasta. Od tego czasu mógł nastąpić pełny rozwój infrastruktury gospodarki ściekowej miasta Koło.
Znaczące zmiany nastąpiły w latach 1989 – pierwsze po wojnie demokratyczne wybory do parlamentu, oraz 1990 rok wyborów samorządowych. Był to okres, w którym w następstwie zmian politycznych, zaistniały zmiany gospodarcze. Na podstawie R ozporządzenia Rady Ministrów w sprawie podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji, miasta które oddały w roku 1975 swój majątek komunalny, wojewódzkim przedsiębiorstwom, upomniały się o „swoje". Rozpoczął się proces tworzenia na powrót własnych, gminnych, różnego rodzaju wodno-kanalizacyjnych podmiotów gospodarczych, często podmiotów w formie zakładów budżetowych. Z dniem 1 października 1991r. burmistrz miasta Koło Czesława Gutkowska wykonując uchwałę Rady Miejskiej w Kole, decyzją- Załącznik Nr.2., na bazie przejętego majątku - Załącznik Nr.1, tworzy Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Kole. Przedmiotem działania nowego zakładu jest realizacja wybiórczo jednego zadania własnego gminy, tj. zaspakajania potrzeb mieszkańców miasta w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Pierwszym kierownikiem potem dyrektorem zakładu został Wieńczysław Oblizajek. Zakład w formie zakładu budżetowego funkcjonował do dnia 30 września 2012 roku
Z dniem 25 kwietnia 2012 roku Uchwałą Nr XX/170/2012 Rada Miejska Koła zdecydowała o przekształceniu zakładu budżetowego – Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Kole w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Na bazie majątku zakładu budżetowego dnia 1 października 2012roku została podpisana umowa założycielska spółki, w której Gmina Miejska Koło obejmuje wszystkie udziały w kapitale zakładowym Spółki (tzn. jest jedynym właścicielem). Spółka przejęła wszystkie należności i zobowiązania zlikwidowanego zakładu budżetowego oraz wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki związane z jego działalnością.
